Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)
Türkiye’deki saha koordinasyon sistemi yeni bir oluşum içindedir. 27.12.1999 tarihinde 586 sayılı kanun hükmünde kararname çıkarılarak 7126 sayılı sivil savunma kanununda bir madde değiştirilmiş ve buna istinaden 11 ilde bölge anlamında görev yapacak sivil savunma arama ve kurtarma birlikleri kurulmuştur. Bu adımla afetlere müdahale faaliyetlerinin sistemli bir şekilde yapılması hedeflenmiştir.
Günümüzde 29.05.2009 tarihinde çıkarılan 5902 sayılı yasa ile afetlerde ayrı ayrı görevleri bulunan üç genel müdürlük’ ki bunlar; İçişleri Bakanlığı bünyesindeki Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, Başbakanlığa bağlı Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü ve Bayındırlık Bakanlığına Bağlı Afet İşleri Genel Müdürlüğüdür, kapatılarak Başbakanlık Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) kurulmuştur. Böylelikle afet ve acil durumların tek elden yürütülmesi ve kargaşanın ortadan kaldırılması hedeflenmiştir. Mevcut durumda tüm ülkeyi ilgilendiren bir olayda daha doğru bir ifadeyle afet ve acil durumlarda AFAD koordinesinde gerekli müdahale ekipleri uygun görülen çeşitli illerden bölgeye gönderilerek sistem çalıştırılır. Afet yada acil durum mahallinde kurulan kriz merkezi ve bu merkez bünyesinde oluşturulan ACİL DURUM hizmetleri grubu marifetiyle gelen ekipler kayıt altına alınır görev yerlerine dağıtılırlar, günlük raporlamalarını ekip sorumluluları marifetiyle afeti yaşayan ilde oluşturulmuş kriz merkezine iletirler. Ekipler yine ayrılışlarını da buraya yaparak olay bölgesinden izinle ayrılırlar. Bu sistem gönüllü ekipler için de aynı şekilde işletilir. Ancak şuan eksik olan, ekiplerin standart insan ve malzeme kaynağı, eğitim düzeyleri göz önünde bulundurularak niteliklerine göre hafif orta ağır kategorilerine ayrıştırılarak akredite edilmesidir. Bununla ilgili çalışmalar Başbakanlık Afet ve Acil durum Başkanlığınca (AFAD) yürütülmeye devam etmektedir. Olay afet koordinasyonundan olay yeri yönetimine indirgendiğinde, müdahale için yönlendirilen tüm resmi ve gönüllü ekiplerin koordinasyonu bölgedeki mülki amir adına yetkilendirilen resmi ekip lideri tarafından yapılır. Bu koordinasyon o ilin afet yönetim merkezi adına mülki amir yetkilerini kullanarak sağlanır.
Ülkenin resmi ekipler için olan koordinasyon mevzuatının gönüllü ekipleri içerecek şekilde geliştirilmesi ve eğitimlerle tüm ekiplere yayılmasını sağlamak zorunlu hale gelmiştir. Sonuç olarak biran önce sistemin tüm unsurlarıyla uluslararası koordinasyon prosedürlerine paralel olarak kurgulanması ve temel ilkelerinin benimsetilmesi için eğitim çalışmalarına hız verilmesi gerekmektedir. Şuan için saha koordinasyonu konusunda büyük sıkıntılar olduğu gerçektir. Modern afet yönetimi olgusunun ülkemizde henüz yeni yeni oturmaya başladığı ve kısa sürede gelinen noktanın küçümsenemeyecek düzeyde olması sevindiricidir. AFAD başkanlığının tek işinin müdahale konusunda koordinasyonu sağlamak olmadığı hazırlık ve zarar azaltma ve afet sonrasında iyileştirme evrelerinde de bir çok görevinin olduğu unutulmamalıdır. Bu noktada konunun daha iyi anlaşılması için ulusal afet yönetimi ve saha koordinasyonu sisteminin geniş bir özetini yapmak gerekir ve bunun için de afetlerde koordinasyon görevi bulunan Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının teşkilat şemasıyla konuya başlamak faydalı olacaktır.
AFAD Başkanlığı afet yönetimi ve saha organizasyonlarında; Afet ve acil durumların doğuracağı hallerle ilişkili olarak;
- Hayat kurtarmak
- Yaralanmaları azaltmak
- Kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek
- Müdahale çalışmalarını hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleştirmek
- Halk sağlığını korumak ve sürdürmek
- Mülkiyet, çevre ve kültürel mirası korumak
- Ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak
- İkincil afetlerin etkilerini azaltmak
Kaynakların etkin kullanımını sağlamak amacıyla meydana gelebilecek afetlerde ulusal müdahale planlama çalışmaları yapmış ve yapılan planlama doğrultusunda çeşitli kurum ve kuruluşların sorumlulukları belirlenmeye çalışılmıştır. Müdahale ve saha koordinasyonunun ideal bir şekilde yapılabilmesi için yapılan Bu planlamayla; Afet ve acil durum hizmetlerinin düzenlenmesinden, koordinasyonundan, denetlenmesinden ve eğitiminden AFAD sorumludur. Hizmet grubu planlarından; hizmet grubundan sorumlu olan bakanlık asli sorumlu olmakla birlikte, hizmet grubu planlarında görevlendirilen kurum ve kuruluşlar, özel sektör, STK’lar ve gerçek kişiler de ayrı ayrı sorumludurlar. İl afet müdahale planının hazırlanmasından ve uygulanmasından, il ve ilçelerde Vali ve Kaymakamlar sorumludur. Bakanlık, kurum ve kuruluşlarda planın hazırlanmasından ve uygulanmasından; üst yönetici, özel sektörde ise sahibi veya yetkili temsil organları görevli ve sorumludur. Sorumlulukların belirlenmesinin akabinde oluşan afetler seviye ve etki derecelerine ayrılmış ve Ulusal afet ve acil durum müdahale çalışmalarının 4 seviyede yürütülmesi ön görülmüştür.
Afet Seviye Etki Derecelendirmesi
- Seviyede; Yerel imkânlar yeterlidir.
- Seviyede; Destek illerin takviyesine ihtiyaç vardır
- Seviyede; Ulusal desteğe ihtiyaç vardır.
- Seviyede; Uluslararası desteğe ihtiyaç vardır.
AFAD; Afet ve acil durum olayı sonrası, bölgeden aldığı ilk bilgiler doğrultusunda olayı Değerlendirir. (Tamamlanması halinde kullanılacak karar destek sistemleri yardımıyla). Değerlendirme sonucuna göre AFAD olay seviyesini ilan eder. İlan edilen olay seviyeleri koordinasyonun ve organizasyonun düzeyini belirler.
- seviyede ilgili İAADYM (İl Afet Ve Acil Durum Yönetim Merkezi) faaliyete geçer. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi gelişmeleri takip eder ve değerlendirir.
- seviyede Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi, ihtiyaç duyulan hizmet grubundan ana çözüm ortağı bakanlık, kurum ve kuruluş ile il afet ve acil durum yönetim merkezleri faaliyete geçirilir.
- ve 4. seviyelerde Afet Koordinasyon Kurulu ile Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi ve diğer afet ve acil durum yönetim merkezleri (Bakanlık ve İl Merkezleri) faaliyete geçirilir.
Olay sonrası devam eden bilgi akışı doğrultusunda Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi tarafından seviye değişikliği yapılabilir. Karar verilen seviye bildiriminden sonra, hizmet grupları mevcut afet müdahale planları doğrultusunda hareket ederler. “Seviye 2” kararı verilmesi halinde, iller ve bu illerde görevli hizmet grupları görevlendirilir. Afet ve acil durum bölgesine destek olur. “Seviye 3” kararı verilmesi halinde, UAMP’ ye göre tüm ulusal güçler müdahaleye katılır. “Seviye 4” kararı verilmesi halinde, tüm ulusal güçler müdahaleye katılır ve uluslararası yardım çağrısında bulunulur. Afet koordinasyonu için Başbakanlık AFAD Başkanlığı bazı kurulların oluşumuna sistem kurgusu içinde yer vermiştir. Koordinasyon birimi olarak,
- Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu (Bakanlar)
- Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu (Müsteşarlar)
- Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi
- Bakanlıkların Afet Ve Acil Durum Yönetim Merkezleri, görev yaparlar.
İl bazında ise, İl Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu ve İl Afet Ve Acil Durum Yönetim Merkezleri de yukarıda sayılan üst kurullarla uyumlu şekilde çalışmak, afetlere önceden hazırlık yapmak, yerinde afet yönetimi ile saha koordinasyonunu sağlamak ve değişen durum güncellemelerinden üst makamları bilgilendirmek üzere faaliyet gösterirler.
Efor OSGB İstanbul; Tecrübeli İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleriyle İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinizde kaliteli ve güvenilir OSGB’dir. Efor OSGB ile Geleceğe GÜVENLE Bakın!
