Titreşim Riski ve Maruziyet Belirlenmesi
Titreşim Riski ; 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesi ile 25 Haziran 2002 tarihli ve 2002/44/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanan “Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik”, 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanır.
Titreşime Maruziyet Sınır ve Eylem Değerleri
Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in uygulanması bakımından, maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerleri aşağıda verilmiştir:
- El-kol titreşimi için; Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri:5 m/s2.
- Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet eylem değeri: 2,5 m/s2.
- Bütün vücut titreşimi için; Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri: 1,15 m/s2.
- Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet eylem değeri: 0,5 m/s2.
Titreşim Riski Maruziyetin Belirlenmesi
İşveren, çalışanların maruz kaldığı mekanik titreşim riski düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır, gerekiyor ise ölçümler yaptırarak mekanik titreşime maruziyeti belirler. Bu ölçümler, 20 08 2013 tarihli ve 28741 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmeliğe göre yapılır. Mekanik titreşime maruziyet düzeyi değerlendirilirken aşağıdakiler dikkate alınır:
- Kullanılan ekipmanla yapılan çalışmalardan elde edilen gözlem sonuçları.
- Ekipmanın üreticisinden elde edilecek bilgi de dâhil olmak üzere, ekipmanda veya ekipmanın kullanıldığı özel koşullarda oluşabilecek titreşimin büyüklüğü hakkındaki bilgiler.
Bu değerlendirme, özel aygıt ve uygun yöntem kullanılarak yapılacak ölçüm yerine geçmez. Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve denetimlerde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır. El-kol titreşiminin ölçümü Çalışanın el-kol titreşimine maruziyetinin ölçümü, aşağıdaki izahlara uygun olarak yapılır. El-kol titreşiminde maruziyetin değerlendirilmesi El-kol titreşiminde maruziyet düzeyinin değerlendirilmesi sekiz saatlik bir referans döneme A(8) normalize edilen günlük maruziyet değerinin hesaplanmasına dayalı olarak, frekans ağırlıklı ivme değerlerinin karelerinin toplamının (rms) (toplam değer) kare kökü olarak ifade edilen, TS EN ISO 5349-1 “Mekanik Titreşim – Kişilerin Maruz Kaldığı Elle İletilen Titreşimin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi-Bölüm 1: Genel Kurallar” ile TS EN ISO 5349-2 “Mekanik Titreşim – Kişilerin Maruz Kaldığı, Elden Vücuda İletilen Titreşimin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi – Bölüm 2: İşyerlerinde Ölçme Yapmak için Pratik Kılavuz” standartlarına ve bu standartların en güncel hallerine göre yapılır.
El-kol titreşiminde maruziyetin ölçümü Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in ilgili maddesine göre yapılan ölçümde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
- Kullanılan yöntemler mekanik titreşime maruz kalan çalışanların kişisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktır.
- TS EN ISO 5349-1 ve 2 standartlarına ve bu standartların en güncel hallerine göre, kullanılan cihazlar ve yöntemler, ölçülecek mekanik titreşimin karakteristiğine, çevresel etkilere ve ölçüm aygıtlarının özelliklerine uyumlu olacaktır.
- Çift elle kullanılan aygıtlarda, ölçümler her el için ayrı ayrı yapılacaktır. Maruziyet, her iki eldeki en yüksek değer esas alınarak belirlenecek ve diğer el ile ilgili bilgiler de verilecektir. Elle yapılan ölçümlerde mekanik titreşimin etkileşimi Mekanik titreşim, elle yapılan ölçümleri veya göstergelerin okunmasını etkiliyor ise Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in ilgili 7’nci (Risk Değerlendirmesi) maddesi birinci fıkrasının dördüncü bendi dikkate alınacaktır Elle yapılan titreşime maruziyetin kapsamı Özellikle, yapılan işin doğası gereği çalışanın, işverenin gözetimindeki dinlenme tesislerinden yararlandığı yerlerde, Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in ilgili (7 nci) maddesi birinci fıkrasının yedinci (f) bendi uygulanacaktır. Bu tesislerdeki bütün vücut titreşimi, “zorunlu haller” dışında kullanım amaçlarına ve koşullarına uygun düzeye indirilecektir.
Titreşimde Risk Değerlendirmesi
İşveren; 29.12.2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde, mekanik titreşimden kaynaklanabilecek riskleri değerlendirirken aşağıda belirtilen hususlara özel önem verir;
- Aralıklı titreşim veya tekrarlanan şoklara maruziyet de dahil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine
- Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerine
- Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine
- Mekanik titreşim ile çalışma ortamı arasındaki veya mekanik titreşim ile diğer iş ekipmanları arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine,
- İş ekipmanlarının mekanik titreşim düzeyi hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilere
- Mekanik titreşime maruziyet düzeyini azaltacak şekilde tasarlanmış alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına
- Bütün vücut titreşimine maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine
- Düşük sıcaklık gibi özel çalışma koşullarına
- Sağlık gözetiminden elde edilen uygun en güncel bilgilere.
Titreşime maruziyetin önlenmesi veya azaltılması
Riskler ile kaynağında mücadelenin uygulanabilirliği ve teknik gelişmeler dikkate alınarak, mekanik titreşime maruziyetten kaynaklanabilecek riskler kaynağında yok edilir veya en aza indirilir. Maruziyetin önlenmesi veya azaltılmasında 6331 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyulur. Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in ilgili maddesinde belirtilen maruziyet eylem değerlerinin aşıldığının tespit edilmesi hâlinde; işveren, mekanik titreşime ve yol açabileceği risklere maruziyeti en aza indirmek için özellikle aşağıdaki hususları dikkate alarak teknik ve organizasyona yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar:
- Mekanik titreşime maruziyeti azaltan başka çalışma yöntemlerini seçmek.
- Yapılan iş göz önünde bulundurularak, mümkün olan en düşük düzeyde titreşim oluşturan, ergonomik tasarlanmış uygun iş ekipmanını seçmek.
- Titreşime maruziyeti azaltmak için bütün vücut titreşimini etkili bir biçimde azaltan oturma yerleri, el-kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el tutma yerleri ve benzeri yardımcı ekipman sağlamak.
- İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları uygulamak.
- İşyerini ve çalışma ortamını uygun şekilde tasarlamak ve düzenlemek.
- Mekanik titreşime maruziyetlerini azaltmak amacıyla, iş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimi vermek.
- Maruziyet süresi ve düzeyini sınırlandırmak.
- Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerini düzenlemek.
- Mekanik titreşime maruz kalan çalışana soğuktan ve nemden koruyacak giysi sağlamak.
İşveren; Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’e göre alınacak önlemlerin, 6331 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına uygun olmasını sağlar.
Maruziyetin sınırlandırılması
Çalışanın maruziyeti, hiçbir koşulda Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in ilgili maddesinde belirtilen maruziyet sınır değerlerini aşmayacaktır. Bu Yönetmelikte belirtilen tüm kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, maruziyet sınır değerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren;
- Maruziyeti, maruziyet sınır değerinin altına indirmek üzere gerekli olan tedbirleri derhal alır.
- Maruziyet sınır değerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik gerekli tedbirleri alır.
Efor OSGB İstanbul; Tecrübeli İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleriyle İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinizde kaliteli ve güvenilir OSGB’dir. Efor OSGB ile Geleceğe GÜVENLE Bakın!
