İşyerinde Güvenli Çalışma Sistemleri

İş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirme sürecinin ana amaçlarından birisi bir işyerinde güvenli çalışma sisteminin var olmasını sağlamaktır. Güvenli çalışma sistemi, risklerin ve kontrol önlemlerinin, gereken ekipmanların, çevrenin, acil durumların ve işçilerin gerek duyduğu yetkinlik ve becerilerin hesaba katılması suretiyle bir görevin güvenli şekilde yürütülmesi için adım adım gerçekleştirilen prosedürdür.

 

Çalışanlar Güvenli Çalışma Sistemine Neden Dahil Olmalıdır?

Bu değerlendirme, faaliyet hakkında ayrıntılı bilgiye sahip işçilerin girdisi olan

nezaretçiler tarafından yapılmalıdır. Bu şekilde, üretilen iş sistemi etkili ve pratik

olduğu kadar güvenilir olacaktır ve nezaretçilerin çalışma yöntemleri hakkında sahip

olabileceği varsayımları gerçeklikten farklı değildir. Sadece bu değil, risklere (doğrudan veya dolaylı olarak) maruz kalan çalışanlara danışmak da ayrıca yasal bir

gerekliliktir. Bunun yanı sıra çalışanlar ayrıca güvenli bir çalışma sistemi hazırlamaya

yardımcı olacak en iyi konumda kişiler olabilirler.

Güvenli Çalışma Sisteminin Kilit Unsurları:

• Sistem çalışmanın öncesinde planlanmalıdır.
• Yalnızca günlük faaliyetler veya süreç için değil münferit görevler ve rutin olmayan

görevler için sistem gereklidir.

• Sistemde tek tek işçilerin iş göremezliği veya deneyimi dikkate alınmalıdır.
• İşveren işçilerinin deneyimli olmasına bel bağlayamaz. Davranışlar (emniyetsiz

hareketler) dikkate alınarak güvenli sistem planlanmalıdır.

• Sistem talimat, eğitim, yazılı şekilde veya başka bir yöntemle tesis edilmeli ve

uygulatılmalıdır.

Yetkin Kişiler

Yetkin kişilerin emniyetli çalışma sistemleri geliştirilmesinde önemli bir rolü vardır. Yetkinlik şunları içermelidir:

• Görevin anlaşılması
• Tehlikeler ve riskler hakkında bilgi
• Yeterli kontrol önlemleri için uygun standartların yorumlanabilmesi ve uygulanabilmesi
• Kendi sınırlamalarının farkında olabilmek
• İşçilerle iletişim kurma ve değerlendirilen riskleri hesaba katan anlaşılır ve basit bir

emniyetli çalışma sistemi yazma becerisi

Teknik, Prosedürel ve Davranışsal Kontrollerin Farkı

Bu genel önleme ilkelerinden kontrol seçeneklerini seçerken, önleyici tedbirlerin şu şekilde kategorize edilebileceğinin farkında olmalısınız:

• Teknik
• Prosedürel
• Davranışsal

İnsan faktörlerinin etkili İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) yönetiminde oynayacak bir rolü olduğunu hatırlayacağınız için bir tekniğin prosedürel bir yöntemden daha etkili olacağı ve prosedürel bir kontrolün buna dayanan bir denetim olan davranışsal kontrolden daha etkili olacağı beklenebilir. Bu yolla, çeşitli kontrol seçenekleri olan teknik, prosedürel ve davranışsal kontroller hiyerarşi içerisinde en üstteki en etkili ve en alttaki kontrol olan davranışsal kontrol en az etkili olan kontrol olarak düşünebiliriz.

Güvenli Çalışma Sistemi Geliştirilmesi

Sıklıkla standart işletme prosedürü (SOP) veya yapım yöntemi olarak atıf yapılan

emniyetli çalışma sistemleri iş veya görev analizi ile geliştirilebilir.

İş Güvenliği Analizi

İş güvenliği analizi bir görevin her detayını dikkatle gözleyen ve kaydeden bir çalışma – araştırma tekniği olup mantıklı görev risk değerlendirmesinin temeli olarak kullanılır. Daha sonra çalışma yöntemi tehlikelerin, risklerin ve kontrol önlemlerinin tespit edilmesi için değerlendirilir. Emniyetli çalışma sistemleri yazılmasının temelini

oluşturur. Süreç aşağıdaki gibidir:

• İncelenecek olan görevi seçin.
• Görevin her aşamasını kaydedin.
• Görevin her aşamasında risk değerlendirmesi yapmak suretiyle riskleri

değerlendirin.

• İşin yapımı için güvenli bir sistem geliştirin.
• Güvenli sistemi uygulayın.
• Sistemin etkinliğini izleyin.

Sürecin adımları şunları içerir:

1.Seç:

Yeni veya mevcut bir görev seçilir. Öncelikler sıklıkla kazalara veya değişikliğin

önemine dayalıdır.

2.Kaydet:

Görev, başlangıçtan bitişe kadar aşamalı alt-görevlere bölünür.

3.Değerlendir:

Çalışma yöntemlerinin detaylarının belirlenmesinde her aşama dikkate alınır böylece

tehditler her aşamada tespit edilebilir. Şartlara bağlı olarak, görevle ilişkili tehlikeler şunları içerebilir:

• Malzemeler, örneğin ürün / hizmet veya bakım malzemeleri
• Ekipmanlar, örneğin aletler, makineler, steril paketler, ekranlı araçlar
• Çevre, örneğin aydınlatma, sıcaklık, gürültü, hava koşulları
• İnsanlar, örneğin sayılar, iş göremezlik, yaş, boy, yetkinlik, beceriler

Diğer tehditler, örneğin saldırı, kundaklama, vs. dahil olabilir. Daha sonra her aşamada risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi aşağıdakilerin değerlendirilmesini içerir:

• Mevcut tedbirler;

o Teknik, yani işyeri tedbirleri, örneğin koruyucu, kaldırma ekipmanı, KKE;

o Yöntemle ilgili, örneğin  yazılı talimatlar, eğitim

o Davranışsal, örneğin KKE giymek gibi işyeri kurallarına uyulması.

• Görevin yerine getirilme şeklindeki değişiklikler dahil olmak üzere başka kontroller

gereklidir.

• Yasal ve en iyi uygulama gereklilikleri.

Güvenli çalışma sistemi planlanırken, kontrol hiyerarşisi uygulanılmalıdır. Yüksek

riskli aktiviteler için iş izni sistemine gerek olabilir. İşçilerle istişare yapılması sürecin elzem bir parçasıdır. Onlar görevlerinde uzmandır, ilişkili tehlikeler ve endişeleri bilecekler ve sıklıkla iyileştirmeye yönelik önerilerle olumlu katkı yapacaklardır.

4. Geliştir:

Her aşamada tespit edilen tehlikeler ve risklerin kontrolü hesaba katılarak, yazılı bir

emniyetli çalışma sistemi üretilecektir. Emniyetli çalışma sisteminin mantıklı ve

işletilebilir olmasını sağlamak için bu aşamada işçilerle yeniden istişare yapılır.

5. Uygula:

İstişare tamamlandıktan sonra:

• İşçilere yazılı bir çalışma sistemi yayınlanır.
• Önlemler kontrol edilir.
• Acil durum prosedürleri ve ekipmanlar belirlenir, örneğin ilk yardım, yangın önlemleri, kurtarma
• Emniyetli çalışma sistemiyle ilgili talimat, bilgi ve eğitim sağlanır.

Sistemin İzlenmesi

Güvenli sistem, uyulduğundan emin olmak için denetlenmelidir. İzlemeyle, sistemin

işleyip işlemediğini tespit edilir. Görev gözlemi, teftişler, denetimler, ekip tartışmaları

çalışma sistemlerinin izlenmesinin proaktif (veya aktif) yöntemleridir.

Emniyetli sistem tüm risklerin hesaba katılması ve işçilerin görevi emniyetli bir şekilde gerçekleştirmesi sağlanacak şekilde tasarlanmıştır, böylece izlemeyle görevin yazılı talimatlara göre gerçekleştirilmesi sağlanır. Farklı bir şekilde gerçekleştirilirse, sebepleri anlaşılmalı ve orijinal emniyetli sistemin uygulanıp uygulanmayacağı veya değiştirilip değiştirilemeyeceği hakkında bir karar alınmalıdır.

Emniyetli çalışma sistemleri gerektiren faaliyetler kısıtlı alanlara giriş (iş izni ile), yalnız çalışma ve yurt dışına seyahati içerir.

Efor OSGB ile Çalışanlarınız GÜVENDE!

İşyerinde Güvenli Çalışma Sistemleri

İSG Kanununun çıktığı 2013 yılından bugüne Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) tarafından yetkili OSGB olarak hizmet vermekteyiz.