İş Kazalarının Temel Nedenleri
İş kazalarının temel nedenleri, bireysel ve çevresel nedenler olarak genelde 2 gruba ayrılmaktadır. Planlama, yönetim, uygulama, denetim ile ilgili nedenler olarak gruplandırmaların yanı sıra teknik, sosyal, fiziksel ve psikolojik, ekonomik ve bunlara benzer nedenlerin olduğu gruplamalar da yapılabilmektedir.
Bu nedenle, kaza nedenleri belirli bir biçimde sabit olarak değerlendirmek doğru olmamaktadır. Alman araştırmacı Chossy’nin aşağıda belirtilen gruplandırması, kaza nedenlerinin çok yönlü olduğunu göstermektedir
1. Planlama ve Yönetim ile İlgili Hususlar
• Konstrüksiyon planlamasındaki eksiklikler
• İşletme planının dikkate alınmaması
• Yapım sürelerinin kısa tutulması
• İşlerin, konusunda uzman olmayan firmalara verilmesi
• Uygulamadaki kontrol ve denetimin yetersiz olması
• Çeşitli firmaların beraber çalışmalarının iyi düzenlenememesi
2. Yapımla İlgili Hususlar
• Konstrüktif eksiklikler
• Kötü yapı malzemesi kullanılması
• İşin niteliğine uygun olmayan malzeme kullanılması
• İşçilik hataları yapılması
3. Şantiye Donanımı ile İlgili Hususlar
•Ekipmanların hiç bulunmaması veya yetersiz olması
• Ekipmanların yapılan işe uygun olmaması
• Malzeme kusurlarının bulunması
• Konstrüktif eksiklikler bulunması
• Koruma önlemlerinin eksik olması
4. Çalışma ile İlgili Hususlar
•Ön hazırlık çalışmalarının, şantiye kuruluşunun hatalı veya eksik olması
• Makine araç ve tertibatlarının kontrolünün yeterli olmaması
• Yetersiz veya eğitilmemiş işgücü kullanılması
• Çalışanların gerektiği gibi denetlenmemesi (**6)
5. İnsan düşmesi tipindeki kazalar
• Döşeme, platform kenarından düşme
• İskelelerden düşme
• Yapıdaki boşluklara düşme
• Çatılardan düşme
• Hemzemin düşmeler
• Elektrik ve telefon direklerinden düşme
• El merdivenlerinden düşme
• Sabit inşaat merdivenlerinden düşme
• Yük asansörlerinden düşme
• Zemindeki boşluklara düşme
• Diğer tipteki düşmeler
6. Malzeme düşmesi tipindeki kazalar
• Gırgır vinç kullanımında malzeme düşmesi
• Yüksek yapı kısımlarından malzeme düşmesi
• Yükleme boşaltma sırasında taşıttan malzeme düşmesi
• Tünel tavanından malzeme düşmesi
• Elle taşınan malzemenin ayağa düşmesi
• Malzeme istifinin devrilmesi
• Ağır araç ve gereçlerin devrilmesi
• Yamaçtan malzeme düşmesi
• Krenle iletilen yükün düşmesi
• Diğer tipteki malzeme düşmeleri
7.Malzeme sıçraması tipindeki kazalar
• Taş parçası sıçraması
• Makinelerden kopan parçaların sıçraması
• Çivi sıçraması
• Metal talaşı sıçraması
• Ahşap talaşı sıçraması
• Kireç sıçraması
• El aleti sıçraması
• Basınçlı hava iletim elemanlarının sıçraması
• Asit vb. sıçraması
• Diğer tipteki malzeme sıçraması
8. Kazı kenarının göçmesi tipindeki kazalar
Özellikle kazılarda güvenlik eğimlerinin verilmemesinden kaynaklanan bu kaza tipine ait alt gruplar aşağıda verildiği gibidir.
• Kanal kenarını göçmesi
• Temel kenarının göçmesi
• Yamaçlardaki kazılarda şev göçmesi
• Kuyu göçmesi
• Diğer tipteki göçmeler
9.Yapı kısmının çökmesi tipindeki kazalar
Bu kaza tipine ait alt gruplar aşağıda belirtildiği gibidir.
• Yapım sırasında çökme
• Yıkım sırasında çökme
• Tamirat sırasındaki çökme
• Diğer tipteki çökmeler
10. Elektrik çarpması tipindeki kazalar
Bu kaza tipine ait alt gruplar aşağıda belirtildiği gibidir.
•Yapı yakınlarındaki gerilim hatlarının iletken malzeme ile teması çarpmalar
• Gırgır vinçteki kaçaklardan meydana gelen çarpmalar
• Gerilim hatlarındaki çalışmalar sırasındaki çarpmalar
• İç tesisattaki kaçaklardan meydana gelen çarpmalar
• Elektrikli el aletlerindeki kaçaklardan meydana gelen çarpmalar
• Elektrikli diğer araçlardaki kaçaklardan meydana gelen çarpmalar
• Diğer tipteki elektrik çarpmaları
11.Patlayıcı madde kullanımındaki kazalar
Bu kaza tipinin çok sık olarak meydana gelmemesinin nedeni patlayıcı maddelerle çalışmaların yalnızca bazı özel işlerde ve durumlarda yapılmasındandır. Oldukça ciddi etkilerle sonuçlanabilecek bu kaza tipinin alt grupları aşağıda belirtildiği gibidir
• Dinamit kapsülünün elde patlaması
• Patlamanın etki alanında kalma
• Patlamamış lağımın yeniden delinmesi
• Patlama sonrası kaya düşmesi, zemin kayması
• Diğer tipteki patlayıcı madde kazaları
12. Yapı malzemelerindeki kazalar
Gelişen teknoloji ile birlikte yapı şantiyelerinde iş makinelerinin kullanım yaygınlığı artmaktadır. Buna bağlı olarak son yıllarda yapı makinelerinde meydana gelen kazalarda ciddi oranda artışlar görülmektedir. Bu kaza tipine ait alt gruplar aşağıda belirtildiği gibidir (Müngen, 2005).
• Yapı makinelerinin devrilmesi
• Makine elemanı altında-arasında kalma
• Makine elemanının elektrik dağıtım hattına teması
• Makine üzerine malzeme düşmesi
• Diğer
13. Tezgâhlara veya makine elemanlarına uzuv kaptırma tipindeki kazalar
Genelde ölümle sonuçlanmasa da, ağır yaralanma ve sürekli iş göremezlik şeklinde sonuçlar verebilmektedir. Bu kaza tipinin alt grupları aşağıda belirtildiği gibidir.
• Makine dişlilerine, tahvil tertibatlarına el kaptırma
• Şerit veya daire testerelere el kaptırma
• Planya tezgâhlarına el kaptırma
• Preslere el kaptırma
• Diğer tezgâhlara el kaptırma
• Diğer makine elemanlarına uzuv kaptırma veya sıkıştırma
14. Şantiye içi trafik kazaları
Özellikle büyük çaptaki şantiyelerde sürücülerin dikkatsiz ve kusurlu davranışları sonucu meydana gelen bu kaza tipine ait alt gruplar aşağıda belirtildiği gibidir.
• Şantiye içi veya dışında görev sırasında sürücünün şantiyeye ait araçla kaza yapması
• Şantiyeye ait araçlara başka araçlar tarafından çarpılması
• Servis elemanlarının şantiyeye gidiş ve geliş sırasında uğradıkları kazalar
• Yol yapımı sırasında meydana gelen trafik kazaları
• Şantiye araçlarının çalışanlara çarpması
• Şantiyeye dışarıdan giren araçların kazaya sebebiyet vermesi
Efor OSGB | Önlemek Ödemekten Ucuzdur.
