Gürültü Riski ve Maruziyetin Belirlenmesi
Gürültü Riski ; 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanan “Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik”, 6331 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine ve 9 Ocak 1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak ve 6 Şubat 2003 tarihli ve 2003/10/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Gürültüye Maruziyet Eylem Değerleri ve Maruziyet Sınır Değerleri
Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’in uygulanması bakımından, maruziyet eylem değerleri ve maruziyet sınır değerleri aşağıda verilmiştir:
- En düşük maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 80 dB(A) veya (Ptepe) = 112 Pa [135 dB(C) re. 20 µPa] (20 µPa referans alındığında 135 dB (C) olarak hesaplanan değer).
- En yüksek maruziyet eylem değerleri: (LEX, 8saat) = 85 dB(A) veya (Ptepe) = 140 Pa [137 dB(C) re. 20 µPa]. Maruziyet sınır değerleri: (LEX, 8saat) = 87 dB(A) veya (Ptepe) = 200 Pa [140 dB(C) re. 20 µPa]. Maruziyet sınır değerleri uygulanırken, çalışanların maruziyetinin tespitinde, çalışanın kullandığı kişisel kulak koruyucu donanımların koruyucu etkisi de dikkate alınır.
Maruziyet eylem değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmaz. Günlük gürültü riski günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde, maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerinin uygulanmasında günlük gürültü maruziyet düzeyi yerine, haftalık gürültü maruziyet düzeyi kullanılabilir. Bu işlerde; yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi, 87 dB(A) maruziyet sınır değerini aşamaz. Bu işlerle ilgili risklerin en aza indirilmesi için uygun tedbirler alınır.
Gürültüye Maruziyetin Belirlenmesi
İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde ele alır ve risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gereken durumlarda gürültü ölçümleri yaptırarak maruziyeti belirler.
Gürültü ölçümünde kullanılacak yöntem ve cihazlar;
- Özellikle ölçülecek olan gürültünün niteliği, maruziyet süresi, çevresel faktörler ve ölçüm cihazının nitelikleri dikkate alınarak mevcut şartlara uygun olur.
- Gürültü maruziyet düzeyi ve ses basıncı gibi parametrelerin tespit edilebilmesi ile ilgili (5 inci) maddede belirtilen maruziyet sınır değerleri ve maruziyet eylem değerlerinin aşılıp aşılmadığına karar verilebilmesine imkân sağlar.
- Çalışanın kişisel maruziyetini gösterir. Değerlendirme ve ölçüm sonuçları, gerektiğinde kullanılmak ve iş müfettişlerinin denetimlerinde istenildiğinde gösterilmek üzere uygun bir şekilde saklanır.
Gürültüye Maruziyet Risklerinin Değerlendirilmesi
İşveren; 29 Aralık 2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesinde, gürültüden kaynaklanabilecek riskleri değerlendirirken;
- Anlık darbeli gürültüye maruziyet dâhil maruziyetin türü, düzeyi ve süresine
- Maruziyet sınır değerleri ile maruziyet eylem değerlerine
- Başta özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanlar olmak üzere tüm çalışanların sağlık ve güvenliklerine olan etkilerine, teknik olarak elde edilebildiği durumlarda, işle ilgili ototoksik maddeler ile gürültü arasındaki ve titreşim ile gürültü arasındaki etkileşimlerin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan etkisine, kaza riskini azaltmak için kullanılan ve çalışanlar tarafından algılanması gereken uyarı sinyalleri ve diğer seslerin gürültü ile etkileşiminin, çalışanların sağlık ve güvenliğine olan dolaylı etkisine, iş ekipmanlarının gürültü emisyonu hakkında, ilgili mevzuat uyarınca imalatçılardan sağlanan bilgilerine
- Gürültü emisyonunu azaltan alternatif bir iş ekipmanının bulunup bulunmadığına
- Gürültüye maruziyetin, işverenin sorumluluğundaki normal çalışma saatleri dışında da devam edip etmediğine,
- Sağlık gözetiminde elde edinilen güncel bilgilere
- Yeterli korumayı sağlayabilecek kulak koruyucularının bulunup bulunmadığına özel önem verir.
Gürültüye maruziyetin önlenmesi ve azaltılması ;
İşveren, risklerin kaynağında kontrol edilebilirliğini ve teknik gelişmeleri dikkate alarak, gürültüye maruziyetten kaynaklanan risklerin kaynağında yok edilmesini veya en aza indirilmesini sağlar ve ilgili (8, 9, 10 ve 11 inci) maddelere göre hangi tedbirlerin alınacağını belirler. İşveren, maruziyetin önlenmesi veya azaltılmasında, Kanunun ilgili (5 inci) maddesinde yer alan risklerden korunma ilkelerine uyar ve özellikle;
- Gürültüye maruziyetin daha az olduğu başka çalışma yöntemlerinin seçilmesi
- Yapılan işe göre mümkün olan en düşük düzeyde gürültü yayan uygun iş ekipmanının seçilmesi
- İş yerinin ve çalışılan yerlerin uygun şekilde tasarlanması ve düzenlenmesi
- İş ekipmanını doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimin verilmesi
Gürültünün teknik yollarla azaltılması ve bu amaçla;
- Hava yoluyla yayılan gürültünün; perdeleme, kapatma, gürültü emici örtüler ve benzeri yöntemlerle azaltılması
- Yapı elemanları yoluyla iletilen gürültünün; yalıtım, sönümleme ve benzeri yöntemlerle azaltılması
- İş yeri, iş yeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programlarının uygulanması
Gürültünün, iş organizasyonu ile azaltılması ve bu amaçla;
- Maruziyet süresi ve düzeyinin sınırlandırılması
- Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerinin düzenlenmesi, hususlarını göz önünde bulundurur.
İş yerinde en yüksek maruziyet eylem değerlerinin aşıldığının tespiti halinde, işveren;
- Bu maddede belirtilen önlemleri de dikkate alarak, gürültüye maruziyeti azaltmak için teknik veya iş organizasyonuna yönelik önlemleri içeren bir eylem planı oluşturur ve uygulamaya koyar.
- Gürültüye maruz kalınan çalışma yerlerini uygun şekilde işaretler. İşaretlenen alanların sınırlarını belirleyerek teknik olarak mümkün ise bu alanlara girişlerin kontrollü yapılmasını sağlar.
İşveren, çalışanların dinlenmesi için ayrılan yerlerdeki gürültü düzeyinin, bu yerlerin kullanım şartları ve amacına uygun olmasını sağlar. İşveren, bu Yönetmeliğe göre alınacak tedbirlerin, Kanunun ilgili (10 uncu) maddesi uyarınca özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumlarına uygun olmasını sağlar. Gürültü riski durumuna karşı kişisel korunma Gürültüye maruziyetten kaynaklanabilecek riskler, ilgili (8 inci) maddede belirtilen tedbirler ile önlenemiyor ise işveren; Çalışanın gürültüye maruziyeti ilgili (5 inci) maddede belirtilen en düşük maruziyet eylem değerlerini aştığında, kulak koruyucu donanımları çalışanların kullanımına hazır hâlde bulundurur. Çalışanın gürültüye maruziyeti ilgili (5 inci) maddede belirtilen en yüksek maruziyet eylem değerlerine ulaştığında ya da bu değerleri aştığında, kulak koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlar ve denetler. Kulak koruyucu donanımların kullanılmasını sağlamak için her türlü çabayı gösterir ve bu madde gereğince alınan kişisel korunma tedbirlerinin etkinliğini kontrol eder.
İşveren tarafından sağlanan kulak koruyucu donanımlar;
- 2 Temmuz 2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik ve 29/11/2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olur.
- İşitme ile ilgili riski ortadan kaldıracak veya en aza indirecek şekilde seçilir.
- Çalışanlar tarafından doğru kullanılır ve korunur.
- Çalışana tam olarak uyar.
- Hijyenik şartların gerektirdiği durumlarda çalışana özel olarak sağlanır.
Gürültüye maruziyetin sınırlandırılması
Çalışanın maruziyeti, hiçbir durumda maruziyet sınır değerlerini aşamaz. Yönetmelikte belirtilen bütün kontrol tedbirlerinin alınmasına rağmen, ilgili (5 inci) maddede belirtilen maruziyet sınır değerlerinin aşıldığının tespit edildiği durumlarda, işveren;
- Maruziyeti, sınır değerlerin altına indirmek amacıyla gerekli tedbirleri derhal alır.
- Maruziyet sınır değerlerinin aşılmasının nedenlerini belirler ve bunun tekrarını önlemek amacıyla, koruma ve önlemeye yönelik tedbirleri gözden geçirerek yeniden düzenler.
Efor OSGB istanbul | İş Sağlığı ve Güvenliği Bizimle Emin Ellerde!…
2013 yılından beri İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş Ortak Sağlık Güvenlik Birimi olarak hizmet veriyoruz.
