İş Sağlığı ve Güvenliği politikası; güvenlik konulu iş planıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği yönetiminin amacı kuruluşlarda kaza, sağlık sorunu, maddi hasar ile üretim veya hizmet aksaması nedeniyle kayıp oluşmasını engellemek veya azaltmaktır. İş Sağlığı ve Güvenliği politikası sağlık ve güvenliğin yönetilme süreci için başlangıç noktasıdır.
Başarılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Nasıl Olmalıdır – Etkili bir İSG politikasında kayıpların engellenmesi ve sürekli iyileşmenin başarılması için net bir istikamet belirtilmelidir .
Sağlık ve güvenlik politikasının spesifik hedefleri:
- İnsanları yaralanma ve mesleki sağlık sorunlarından korumaktır. (Çalışanları ve çalışan olmayanları)
- Yasal zorunluluklara uymak ve kovuşturmadan kaçınmaktır.
- İş Sağlığı ve Güvenliğini uygun maliyetli bir esasta yönetmektir.
Her kuruluş için uygun olacak evrensel bir politika yoktur.Politikanın karmaşıklığı kuruluşun büyüklüğü ve faaliyetlerine bağlıdır. Büyük, çok uluslu bir kuruluşun çok genel bir üst seviyede İş Sağlığı ve Güvenliği politikası olabilir, bu politika her bir işletme biriminin üretim veya hizmet faaliyetlerinin ihtiyaçları için spesifik bir İş Sağlığı ve Güvenliği politikası üretmek için yerel olarak uyarlanır.
Genellikle güvenlik el kitabı olarak sağlanan İş Sağlığı ve Güvenliği politikası (rehber) üç bölümden oluşmalıdır:
- Niyet beyanı – İş Sağlığı ve Güvenliği yönetilmesine bağlılık.
- Kuruluş – görevler ve sorumluluklar;
- Düzenlemeler – İş Sağlığı ve Güvenliği yönetiminin fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi için prosedürler.
Politika gereken sıklıkta revize edilmeli ve niyet beyanı ile onun revizyonları tüm çalışanların dikkatine sunulmalıdır.
Sağlık ve Güvenlik Politikasının Yapısı Niyet Beyanı
Bu, gösterilmiş liderlik, etkin yönetim ve kaynak sağlanması ile sağlık ve güvenlikte sürekli iyileşmeye olan bağlılığın resmi bir beyanıdır. Tüm paydaşlara yani çalışanlar, yatırımcılar, müşteriler, vs. İş Sağlığı ve Güvenliğinin önemini iletir ve kuruluş için hedefler ve amaçlar belirler.
Niyet beyanı genellikle kısadır, bir A4 kağıdın bir yüzünü kaplar ve kuruluş dahilindeki en üst düzey kişi tarafından imzalanır, yani resmi yetkili şirket müdürü.
İyi niyet beyanları aşağıdakileri içerir:
- Diğer iş hedeflerine ilişkin olarak sağlık ve güvenliğin önemini saptayan bir beyan
- Yönetimin çalışanlara veya diğerlerine (toplum, yükleniciler, vs.) zarar vermeyen iş aktiviteleri, güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları sağlama niyetinin beyan edilmesi.
Aşağıdakilere bağlıdır;
- Direktörler ve kıdemli yöneticilerin İş Sağlığı ve Güvenliği alanında liderliği
- Tanınmış bir modele dayalı olan bir İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sistemidir, örneğin ILO-OSH veya ISO 45001:2018 vs. (ILO, 2001; BSI, 2007)
- İş Sağlığı ve Güvenliği performansında sürekli gelişim
- Asgari standart olarak ilgili tüm mevzuat şartlarının karşılanması
- Kaynaklar, örneğin yönetim sistemlerinin uygulanması için insanlar, zaman ve para
- Gelişim için hedefleri ana hatlarıyla belirten yıllık plan
- İlgili İş Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması ve iletilmesi
- Bilgi, eğitim, talimat ve gözetim
- İş Sağlığı ve Güvenliği hususlarında çalışanlar ve temsilcileri ile istişare yapılması
- Hedeflere ulaşılması için tüm personelden istenilen desteğin tanınması.
Sorumluluklar
Tüm işletme faaliyetlerine uygun olarak, kuruluştaki herkesin görevleri ve sorumluluklarının tanımlanması zorunludur. Bu, kuruluşun ‘itici gücüdür’. Bireyler sorumluluklarını anlayamazsa, görevlerine bağlı olarak yönetemeyebilir veya işbirliği yapmayabilirler .
Sorumluluklar kuruluş genelinde kadroya göre ve tüm seviyelerdeki çalışanlara dağıtılmalıdır.
Yönetici Direktör I Baş Yönetici
Yönetici direktörün sorumluluğu İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sisteminin geliştirilmesini ve kuruluştaki tüm çalışanlara iletilmesini sağlamaktır.
Yönetici direktör İş Sağlığı ve Güvenliği izleme ve denetimi; kaza araştırma ve İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimi gibi kilit fonksiyonların kurumsal yapıya dahil edilmesini sağlamalı; çalışanların esenliği için kurallar, prosedürler ve düzenlemeler gibi çeşitli İş Sağlığı ve Güvenliği düzenlemelerinin üretilmesine nezaret etmek için kurumsal yapıya yardımcı olmak amacıyla yeterli kaynakların verilmesini sağlamalıdır .
Son olarak, yönetici direktör yönetim sistemini düzenli aralıklarla gözden geçirmekle ve bunun gerekli olabileceğini gördüğü zaman sistemi güncellemekle sorumlu olacaktır .
Yöneticiler ve Denetçiler
Yöneticiler ve denetçilerin görevi risk değerlendirme ve kaza araştırma gibi prosedürleri uygulayarak yönetim sistemine günlük uyumu kontrol etmek, KKD kullanımı ve eğitim yapılması dahil olmak üzere kontrol önlemlerini hayata geçirmek, teftişler, vs. yapmaktır .
Çalışanlar
Çalışanlar kendi güvenlikleri ve başkalarının güvenliğini gözetmekten ve eğitim, vs. uygun bir şekilde kontrol önlemlerini kullanarak işverenleri ile işbirliği yapmaktan sorumludur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanı
İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanları kuruluşu yeni bilgiler ile güncellemekten, işverenlere düzenlemeler hakkında tavsiye vermekten, işverenlere yönetim sistemi, politika ve asgari yasal standartlara uyumun başarılmasında yardımcı olmaktan sorumludur, aynı zamanda kuruluşun performansının denetimi ve gözden geçirilmesi başta olmak üzere izleme görevleri de vardır.
Diğerleri
Diğer görevler yaralılara ilk yardım yapmaktan sorumlu olan ilk yardım görevlileri ve acil durumlarda binaların güvenli şekilde tahliye edilmesinden sorumlu olan yangın bekçileri gibi kişileri içerecektir.
Sorumluluk hatlarıyla birlikte İş Sağlığı ve Güvenliği yapısını gösteren bir organizasyon şemasının dahil edilmesi iyi bir uygulamadır. Şema aynı zamanda iletişim yollarını da içerebilir; örneğin politika, strateji ve bilgi ve geribildirim yolları, başarı, başarısızlık , gelişim alanları, vs.
Sorumlulukların ölçülebilir olması elzemdir, örneğin aşağıdaki gibi belirsiz yorumların pek az değeri vardır:
‘İş Sağlığı ve Güvenliğinde ilerlemeyi izlemek yöneticilerin görevidir‘.
İlerlemenin nasıl ve hangi sıklıkta izleneceği gibi daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır. Daha faydalı bir ifade şöyle olabilir:
‘İş Sağlığı ve Güvenliğindeki ilerlemeyi İş Sağlığı ve Güvenliği temsilcisiyle beraber çalışma alanının aylık teftişlerini yapmak suretiyle izlemek ve hedeflere ulaşılmış olup olmadığını tespit etmek için departmanın yıllık planının üç aylık gözden geçirmesini yapmak yöneticilerin görevidir. Her iki durumda, 1 hafta içinde işletme birim yöneticisine bir rapor gönderilecektir’.
Ek olarak, kişilerin kendilerine verilmiş sorumlulukları yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla her görev için spesifik eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi önemlidir. Örneğin, bireylerin teftişin ne olduğu veya böyle bir aracın nasıl kullanılacağı hakkında herhangi bir bilgisi yoksa yöneticilere işyeri teftişi yapma sorumluluğu vermenin pek bir anlamı yoktur, dolayısıyla politikada sözleşmeli çalışılan ÇSGB yetkili OSGB bünyesindeki “İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olduğu belirtilebilir.
Sorumluluklar
Gerekliliklere nasıl ulaşılacağını detaylandırmaksızın amaçlar, hedefler ve sorumluluklar dağıtan bir İSG yönetim sisteminin pek az değeri vardır. Dolayısıyla, İSG yönetim sistemi sorumlulukların nasıl yerine getirileceği hakkında detaylı bilgi içermelidir.
Bu muhtemelen uzun bir doküman veya prosedürler el kitabı olacaktır ve kuruluşun büyüklüğü, çalışma türü ve insanların korunması için alınacak önlemlerin etkili bir şekilde planlanması, organize, kontrol edilmesi, izlenmesi ve gözden geçirilmesi için yapılacak düzenlemeler dikkate alınmalıdır.
Asgari olarak, düzenlemeler bölümünde aşağıdaki prosedürler olmalıdır:
Planlama
Politika I yönetim sistem gereksinimlerinin uygulanması ve kazalar ile sağlık sorunlarının azaltılması için yıllık sağlık ve güvenlik planlarının geliştirilmesi.
Organize Etme
- Çalışanlar veya onların temsilcileri ve sağlık ve emniyet komitesi ile istişare yapmak;
İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimi sağlamak .
Kontrol etme
- Tehlikeleri tespit etmek, riskleri değerlendirmek ve emniyetli çalışma sistemleri geliştirmek .
- Yüksek riskli durumlar için çalışma izinleri geliştirmek ve kullanmak
- Faaliyetlerden kaynaklanan riskleri kontrol etmek, örneğin: Güvenli yeni ekipman, kimyasal madde, vs. satın alınması
- Tehlikeli maddelerin kullanılması
- Malzemelerin güvenli şekilde taşınması
- Ekipman ve makinelerin, maddeler veya süreçlerin kullanımı
- Ekranlı araçların değerlendirilmesi ve kullanımı
- Şirket işleri sırasında güvenli araç kullanımı
- Yüklenicilerin seçimi ve kontrolü
- Kişisel koruyucu ekipman sağlanması ve kullanılması
İzleme
Aktif izleme:
Performansın izlenmesi ve kaydedilmesi, örneğin;
- Kişisel koruyucu ekipman kullanılması
- Vardiyadan önce makine siperi kontrolleri
- İşyeri gürültü seviyeleri
- İşyeri teftişleri, vs
- Acil durum ve felaket planlarının test edilmesi
- Güvenlik yönetim sistemlerinin denetimi
Reaktif izleme:
- Ucuz atlatmalar , kazalar ve sağlık sorunlarının rapor edilmesi
- Kazalar ve sağlık sorunlarının araştırılması.
Gözden Geçirin
- Yıllık performansı gözden geçirin.
Düzenlemeler bölümü kuruluşun spesifik ihtiyaçlarına göre uyarlanmalı ve hem faydalı hem de anlaşılır bir şekilde sunulmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikasının Gözden Geçirilmesi
İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sisteminin yalnızca rafta yer alan bir yasal uyum prosedürü, dokümanı olmaması önemlidir. Kuruluşun yaşadığı sürekli değişimi hesaba katabilmek için düzenli olarak gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir .
Yönetim Sistemi ve İSG Politikası aşağıdaki durumlarda güncellenmeli veya gözden geçirilmelidir :
- Artık geçerli değillerse
- Önemli değişiklikler yaşanmışsa, örneğin kuruluşun yapısında;
- Çalışma düzenlemelerinde, örneğin prosedürler
- Çalışılan binalarda değişiklik
- Yeni teknoloji, proses veya çalışma yöntemi uygulamaya konulduğunda veya mevzuatta değişiklik meydana geldiğinde.
Yönetim sistemlerinin izlenmesi ve gözden geçirilmesinin sonucu olarak, örneğin işgücü ile yapılan istişareleri yansıtmak için;
- Kaza araştırması veya sağlık sorunlarının sonuçlarının ardından;
- Yetkili kurum teftişi sonunda zayıflık görülürse veya gözden geçirme yapılması özellikle istenirse
- Bulguların izlenmesi veya denetlenmesine cevaben
- Makul bir süreden sonra periyodik olarak, örneğin yılda bir.
Sağlık ve Güvenlik Politikasının İletilmesi
Kuruluşların sağlık ve güvenlik politikalarının iletilmesinde çeşitli yöntemler kullanılabilir, örneğin;
- İlan panolarına niyet beyanı politikasının asılması
- İntibak eğitimi veya tazeleme eğitimi kursları sırasında politika içeriğinin açıklanması
- Çalışanlara politikanın, politikanın özetinin veya niyet beyanının kendilerine ait bir kopyasını vermek ·
- Dahili iletişimde politikaya atıf yapmak, örneğin; Ekip brifingleri, İşbaşı öncesi toplantıları, bültenler ve e-postalar
- Politikayı sağlık ve emniyet komitesi toplantılarında gündem maddesi yapmak
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yükümlülüklerinizi Bizimle Yerine Getirin! EFOR OSGB ile İş Sağlığı ve Güvenliğiniz TAMAM!
