Afet Sonrası
Afet Sonrası ve Tahliye- Afet sonrası yapılması gereken ilk şey kendi güvenliğinizi sağlamaktır. Kendi güvenliğinizden sonra çevrenizdekilerin güvenliği sağlanmalıdır. Afet sonrasında bulunulan binadan güvenli bir şekilde dışarı çıkılmalıdır ve güvenli bir bölgeye ulaşılmalıdır. Afet sonrası en büyük tehlike, yeni bir afet durumunun oluşmasıdır. Örneğin bir deprem sonrasında yangınlar oluşabilir. Böyle bir durumda ilk olarak itfaiye’ye (110) haber verilmelidir. Afet sonrasında yapılması gerekenlerin başında güvenli bölgeye geçildikten sonra başka afet durumlarının oluşup oluşmadığını inceleyerek yetkililere haber vermektir.
Afet Sonrası Durumları
- Deprem sonrasında paniğe kapılmayın, çığlık atmayın ve KOŞMAYIN.
- Acil durumlar ve yangınları bildirmek dışında telefonları KULLANMAYIN.
- Kibrit; çakmak YAKMAYIN ve her türlü gaz sızıntısına karşı elektrik düğmelerine DOKUNMAYIN.
- Deprem sonrasında yetkililerden izin alınmadan herhangi bir sebeple binalara (kendi binamız dâhil) tekrar girilmemelidir.
- Acil durum çantanızı alarak dışarıya çıkın ve önceden belirlenen toplanma bölgelerine gidin.
- Hasarlı binalardan uzak durun.
- Kalabalık yerlerde iseniz bulunduğunuz binanın ya da bölgenin tahliye planına uygun olarak bölgeyi terk edin.
Afet sonrası müdahale, afetzedeleri tespit etme, enkaz kaldırma, enkaz altından kurtarma, acil ve ilk yardım yapma, tahliye etme, temel ihtiyaç malzemelerinin yardım ve takviyesinde bulunma, kargaşa ve düzensizliğe karşı güvenliğini sağlanmasına yardımcı olma, idari ve teknik hizmet desteği sağlama gibi görevlerin yerine getirilmesi faaliyetleridir.
Tahliye
Tahliye, insanların ya da başka “şeylerin” tehlikeli ya da potansiyel tehlike taşıyan yerlerden, güvenli bölgelere doğru yaptıkları / yaptırıldıkları organize geri çekilme, uzaklaşma/uzaklaştırma hareketidir. Bu kadar hayati bir konuda tahliye gibi ayrı bir kelimenin olmaması bu işe yeterince önem vermediğimizin göstergelerinden bir tanesidir.
Tahliye Çeşitleri Nelerdir ?
Birçok sınıflandırma başlığı oluşturulabilir.
- Yatay – dikey tahliye veya güvenli yerlere tahliye.
- Olaydan önce, olay sırasında ya da olaydan sonra tahliye
- Tam ya da kısmi tahliye
- Gerçek ya da tatbikat nedeniyle tahliye
- Zorunlu, kendiliğinden veya gönüllü tahliye
- İçeriye ya da dışarıya tahliye
- Geçici veya kalıcı tahliye
- Binadan tahliye
- Araçtan tahliye
- Bölgeden tahliye
- Ülkeden tahliye
Tahliye Süresi Nasıl Yeterli Hale Getirebilir ?
Yangından etkilenme süresini uzatabilmek için:
- Binanın mimari açıdan buna uygun tasarlanması
- Binanın yapımında kullanılan malzemenin seçimi
- Yangın bölmeleri, duman tahliyesi, basınçlandırma sistemleri, yangın kapıları, yangın bölümleri, yangın söndürme sistemleri
- Yangınla mücadele edecek ekiplerin oluşturulması ve itfaiye ile koordinasyon
Tahliye süresini kısaltabilmek için:
- İyi bir planlama
- Eğitim ve tatbikatlar
- Güvenilir ve kesilmeyen bir haberleşme sistemi
Tahliye sırasında binada bulunanlar doğru bilgi edinme ihtiyacı içindedirler. Örneğin yangının nerede olduğu bilinirse, kaçış yolları da buna göre belirlenebilir ve tahliye süresi önemli ölçüde kısalır. Bu önlemler, bütün binanın tam olarak boşaltılabilmesi için gerekli süreyi sağlayabiliyorsa yeterlidir. Afetler ve acil durumlardaki insan davranışları, masa başında oturarak ve sadece mantık yoluyla üstesinden gelinebilecek durumlardan değildir. Acil durum eylem planlarını çok boyutlu düşünmek gerekir. Bu planlar hazırlanırken insanların içgüdüleri ve panik durumları hesaba katılmaya çalışılmalı, toplumbilimlerin sunduğu imkânlardan faydanılmalıdır. Yangın tahliye planları her bağımsız bölüm için ayrı ayrı yapılmalı ve şu bilgileri içermelidir:
- Bölümün adı
- Bölümün yetkilisi
- Yeri
En yakın:
- Çıkışlar
- Yangın merdivenleri
- Alarm verme cihazları
- Yangın söndürücüler
- Bina içindeki yangına güvenli yerler
- Bina dışındaki toplanma bölgeleri
- Kime haber verileceği ve önemli telefon numaraları
Bir tahliye planı, kimin, ne zaman, nerede ve nasıl tahliye edileceğini içermelidir. Tahliye sırasında sorumluluk alacak kişilerin görevleri, yetkileri ve yerleri belirlenmelidir. Bunların yerlerine alternatif kişiler de bulundurulmalıdır.
Tahliye Tatbikatları:
Bir acil durumda, korku ve heyecan çok kolay bir şekilde paniğe dönüşebilir. Bu nedenle acil durumun öncesinde yapılacak bilgilendirme ve tatbikat çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Yangın tahliye tatbikatlarının amacı, can güvenliğini sağlayabilmek için acil durumlarda karşılaşılabilecek sorunlara hazırlıklı olmaktır. Düzen ve kontrol, tatbikatların iki ana hedefidir. Hız, önemli ve istenen bir özellik olmakla birlikte kendi başına bir hedef değildir. Hızın öncelik derecesi, düzen ve kontrolden sonra gelmektedir. Yangın tahliye tatbikatları, binada bulunan herkese uygun ve herkesin katılımı sağlanarak gerçekleştirilmelidir. Eğer tatbikatlar az katılımla yapılıyorsa, bu tatbikatın gerçek bir durumla başa çıkabilme şansı pek olmayacaktır. Bütün tatbikatlar önceden planlanmalı ve haber verilmelidir. “Sürpriz” tatbikatların öğrenmeyi sağlamadıkları ve sonraki tatbikatlar açısından kişileri pasif kalmaya eğimli hâle getirdikleri görülmüştür. Ancak bazı kaynaklar bunun tam tersini savunmakta ve bireylerin yaratıcılığı kullanmaları amacıyla yılda 2-3 kere sürpriz tatbikat uygulanmasını önermektedirler.
Yangında Tahliye:
Tahliyeye yangına en yakın veya en büyük tehlikenin bulunduğu yerden başlanmalıdır. Bu iki durum her zaman aynı yerde çakışmayabilir. Bir tahliyede şu noktalara dikkat edilmelidir.
- Doğru bilgi toplanmak ve soğukkanlı olmaya çalışmak
- Başka sorunlara neden olmamak, (gazın kesilmesi, ocağın kapatılması, ütünün fişten çekilmesi, elektriğin, suyun kapatılması)
- Mümkünse rahat giysiler giymek, varsa kişisel koruyucu ekipman kullanılmak (baret, eldiven, maske gibi)
- Bilinen bir tahliye planı varsa buna uymak,
- Kendini riske atmadan başkalarına yardım etmek
- Kişisel olarak büyük değeri olan hafif materyaller dışında yanına özel eşya almamak
- Düzenli olarak kullanılan ilaçlar, reçeteler, kimlik kartları, adres bilgileri ve kan grubunun yazılı olduğu dokümanları yanında bulundurmak
- Asansörleri kullanmamak
- Dışarıya çıktıktan sonra da güvenlik kurallarına uymaya dikkat etmek
- Tahliye sonrasında sayım yapılabilmesi için önceden belirlenen alana gitmek ve beklemek (eğer sağlık açısından kişide bir problem yoksa
- Yangına müdahalede görev alan kişilere sormadan yeniden binaya girmemek.
Çok yüksek katlı binalarda, tam tahliye uygun bir yöntem olarak görülmemektedir. Belki de bu nedenle 11 Eylül’de ikiz kulelerde bulunanlara yapılan ilk anonslarda yerlerinde beklemeleri söylenmiştir. Yüksek binalarda insanların ya yerlerinde beklemeleri ya da yangın korumalı bölmelere gitmeleri istenir. Böylelikle itfaiye ekipleri yoğun bir koşuşturmaca ortamına girmeden müdahalelerini yapabileceklerdir. Bu şekilde gerçekten tahliye edilmesi gereken yerlerin de daha kısa sürede boşaltılması gerçekleştirilebilecektir. Ancak ikiz kulelerde bu sistem başarılı olamamıştır.
Afet Sonrası ve Tahliye
Efor OSGB İstanbul; Tecrübeli İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleriyle İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinizde kaliteli ve güvenilir OSGB’dir.
